In de Hoeksche Waard draait een bokashi-pilot. Biologisch perenteler Fred van de Erve in Goudswaard ziet hoe zeer het bodemleven verbetert.
In de pilot van Circulair Terreinbeheer werken de provincie Zuid Holland, Omgevingsdiensten, gemeenten, de GKB Groep en zes agrariërs in Barendrecht en de Hoeksche Waard samen. De GKB Groep maakt sinds 2020 bokashi van gras, blad en slootmaaisel van de provincie, gemeenten en Natuurmonumenten en levert deze aan agrariërs.
Fred van de Erve is een van hen. In 30 hectare boomgaard teelt hij biologische Conference, Doyenne du Comice en Xenia voor supermarkten in binnen- en buitenland. Hij verstrooit in 2021 op 8 hectare bokashi.
Waarom doe je mee aan deze pilot?
,,Als biologisch perenbedrijf moet je zuinig zijn op de bodem en deze veel aandacht geven. Onze bodem is al heel vruchtbaar, maar ik ben al langer geïnteresseerd in bokashi als bodemverbeteraar. Nu is er de mogelijkheid te ontdekken wat het doet. In 2020 hebben we het op kleine schaal toegepast. Na de vertering zagen we dat er geen vervuiling achterbleef. En de monsters op niet direct zichtbare vervuiling bleken ook positief.”
Enorme toename aan bodemleven
,,Wel zagen we een enorme toename aan bodemleven. Wormen, torretjes, andere beestjes, het krioelt ervan. Dat bokashi levend organisch materiaal was wisten we al, maar nu zie je het effect ook echt. En dan moeten we nog het onzichtbare deel aan bacteriën en schimmels meten aan de hand van grondmonsters. Ik ben heel benieuwd hoe snel dat zich ontwikkelt.”
Heb je zelf moeten investeren?
,,Ik heb een machine moeten aanschaffen die de taaiere vezels kan vermalen en makkelijk tussen de bomen kan verspreiden. Omdat we toch naar dit soort meststoffen toe moeten, is dat een goede investering. Dit jaar doen we 8 hectare bokashi, maar we kunnen veel meer kwijt als het beschikbaar zou zijn.”
Wat vind je van de circulaire aanpak van natuurlijke reststromen?
,,Ik vind het een hele positieve ontwikkeling. Voor mijn bedrijf, dat met een nog gezondere bodem mogelijk een hogere productie opbrengt. Door lokale verwerking heb ik straks bovendien minder transportkosten. En het past in het hele actuele milieu-plaatje. Dit is zoiets moois, dat je van reststromen een hoogwaardige meststof maakt! Het is alleen nog te onbekend.”
Heb je zelf reststromen?
,,Van gras van een stuk land dat we pachten van Natuurmonumenten willen we zelf bokashi gaan maken. De bladeren en takken van de perenbomen vermalen we in de boomgaard en zorgen voor een rijke humuslaag. Zo is de cirkel rond.”
Contact
Wil je meer informatie over deze pilot met bokashi? Neem dan contact op met Rolf Balvert van de GKB Groep.
