Perssap, daar draaide de laatste bijeenkomst van het Vernieuwersnetwerk Natuurlijke reststromen in 2024 om. Met het Interreg-project ReJuice bespraken we de samenwerkingskansen over de grenzen. En we keken we in het VARTA-lab in Bergen op Zoom naar onderzoek en de mogelijkheden van perssap uit reststromen als bermmaaisel, bloemen en groenten.
ReJuice is een vervolg op Grassification, een interregproject waarin onderzoekers uit Vlaanderen en Nederland de diverse waarden van gras als grondstof in beeld brachten. Voor grasvezels was er een duidelijke businesscase met biobased materialen en biogas. Maar voor het grassap is dit nog onvoldoende in beeld. Om jaarrond sapstromen te kunnen leveren, is het onderzoek uitgebreid met sap uit bloemafval, bietenblad, tomatenloof en preiafval. Met als potentiële waarden: biogas, bio-fertilizer, bioplastics, microalgen en eiwitten.
Specialiseren
Om samen te werken aan concrete producten zoekt Re-Juice naar partners. ,,Dit is een kans om de grenzen van circulariteit verder te verkennen en de onderlinge banden te kweken en te versterken. Zo kan eenieder zich specialiseren op een terrein waarin hij goed is en kun je jezelf focussen op jouw specialisatie. Samen werken we voor de doorbraakprojecten van morgen’’, zei procesbegeleider Lidwien Reyn bij de introductie.
Bij diverse ondernemers in het netwerk is interesse om actief mee te denken en doen. Dries van Lommel van ReJuice: ,,We willen samen kijken waar nog mogelijkheden liggen. Of waar juist problemen zijn binnen de sector om iets met de vloeibare sectie van de groene reststromen te doen. Daarna zoeken we sector naar de meest kansrijke cocreatie clusters; waardeketens met verschillende stakeholders – van ondernemers tot overheden – die we kunnen ondersteunen en die ook na dit project kunnen doorlopen. Fijn dat er concrete belangstelling is om mee te doen aan ons project.’’
Vernieuwersnetwerk in 2025
Lidwien Reyn benutte deze bijeenkomst ook om stil te staan bij wat er afgelopen jaren is gebeurd in en bereikt met het Vernieuwersnetwerk. Van het ontmoeten en kennisdelen tot onderlinge samenwerking in doorbraakprojecten. En van concrete producten als de handreiking circulair inkopen en aanbesteden voor groendiensten, een leidraad, menukaarten voor verwerkingshubs tot challenges die leidden tot bedrijven zoals het Hollands Wol Collectief en Flip the City.
In groepjes dachten we verder over waar we nu staan met het overwinnen van belemmeringen en wat we nog hebben te doen. De opbrengst wordt uitgewerkt in een programma voor 2025.
Excursie Valorisatielab
Bij het Valorisatielab Reststromen Tuin- & Akkerbouw VARTA in Bergen op Zoom kregen we inzicht in diverse onderzoeken en risico-inventarisaties van het hergebruik van reststromen. Zo is er een onderzoek gedaan naar de omvang van reststromen uit de bloemsierteelt en de businesscase van het verwerken van reststromen.
Bio-meststof
In een kleine groeistelling is gefermenteerde chrysantvezel door de bodem gemengd om de verschillen met reguliere bodem te onderzoeken. Eerder zijn vergelijkbare proeven uitgevoerd met bio-meststof. De uitkomsten leiden tot een pilot bij een chrysantenkwekerij in het Westland die in 2025 van start gaat. In het lab worden ook proeven met diverse typen veenvervangers getest.
Ook namen we een kijkje in het lab waar de diverse sappen worden gefermenteerd om de ideale organische meststof te realiseren, of om het sap te conserveren voor medicijnen of cosmetica.
In de hal van de Stichting Sustainable Indoor Farming (SIF) kregen we een toelichting op pilotkweken met onder meer graszoden en zeekraal, waarbij een deel van de meststoffen wordt vervangen door bio-fertilizer en teelten op veenvrij substraat.
Vol met inspiratie en nieuwe kennis en kennissen ging iedereen huiswaarts.
